Jong geleerd is oud gedaan geldt in sterke mate bij het aanleren van aarden en normen. Bij opvoeden in moreel handelen hoort dat er  eisen en grenzen gesteld worden aan het gedrag. Een gezin of school is niet leefbaar als iedereen kan doen wat hij of zij zelf wil. En hoe werkt het in grotere verbanden zoals bij een land? Het verschil tussen persoonlijke- en gemeenschappelijke moraal.

Persoonlijke moraal

We hebben het hier over de persoonlijke moraal van een persoon of een groep personen. Als het enkel je eigen mening is dan noemen we het een individuele moraal. Bij een school, club, geloofsgemeenschap spreken we van groepsmoraal.  De individuele moraal en de groepsmoraal rekenen we tot de persoonlijke moraal omdat het om een beperkte groep mensen gaat. Bijvoorbeeld over vegetariër zijn, of halal/kosjer eten.

Gemeenschappelijke moraal

Hier gaat het om de gemeenschappelijke waarden en normen van een land of werelddeel zoals de EU. Het gaat dan over de grondwet, over tolerantie, solidariteit, rechtvaardigheid, vrijheid van onderwijs- godsdienst. Het doel is om te komen tot een goede en rechtvaardige samenleving.

Niet alles is in de wet vastgelegd. We vinden dat we elkaar niet moeten pesten, beliegen en ouderen moeten respecteren. Ongeschreven wetten zogezegd!

Botsende normen

-          Mag zwart werken nu wel of niet. Je betaalt dan geen belasting.

-          Je bent pacifist en wilt niet meebetalen aan het leger. Moet je nu belasting daarvoor betalen!

-          Is abortus moord?

-          Voor een zieke buurvrouw moet je boodschappen doen.

-          Niemand in Europa mag gemarteld worden.