Polytheïsme
Goden
Het
hindoeïsme kent duizenden goden. De ene hindoe aanbidt maar één god, weer
anderen aanbidden verschillende goden. De hindoegoden hebben veel
verschillende karaktereigenschappen
en zijn
vaak net mensen.
Sommige goden kunnen
zich ook als
andere goden laten
zien (verschijningsvormen of avatars); daarom zijn
het er ook
zoveel. De goden
proberen allemaal een stukje van
de goddelijke werkelijkheid
uit te beelden.
Samen vormen zij
één goddelijk geheel.
Jullie kennen dit als Brahman. Je zou het hindoeïsme hierdoor dus zowel
monotheïstisch als polytheïstisch kunnen noemen. Polytheïstisch betekent dat je
meerdere goden aanbidt. Hoewel
er veel goden
zijn, zijn drie
van hen het
belangrijkst. Zij worden de Trimurti,
de drie-eenheid, genoemd en bestaan uit Brahma,
Shiva en Vishnu
Trimurti
De Trimurti zijn dus drie goden die samen een zijn. Brahma, niet
te verwarren met Brahman, het
goddelijke, is de
god van de
schepping volgens het
hindoeïsme. Hij zorgde
ervoor dat Vishnu
leven kon creëren.
Van hem zouden
ook de heilige
boeken komen. Brahma wordt
afgebeeld als een man 
met vier gezichten, die staan voor de vier windrichtingen. Hij is
hiermee dus heerser over de vier windrichtingen. Hij wordt ook wel afgebeeld met vier armen, waarin hij de
heilige boeken (Veda's), de rozenkrans en de urn met water van een heilige man
vasthoudt. Brahma wordt weinig
vereerd. Omdat zijn taak als
schepper voltooid is, heeft het immers geen zin meer om hem te eren!
Vishnu
Vishnu
is de beschermer binnen de Trimurti. Hij is heel belangrijk binnen het
hindoeïsme. Hindoes zien hem
als een liefdevolle schepper die alle
levensvormen op aarde
maakte. Daarnaast wil
hij ook de
mensen verlossen van
het kwade; zijn beschermende
taak. Vishnu bewaakt het evenwicht tussen goed
en kwaad. Bij problemen daalt hij neer op aarde, in een gedaante die geschikt
is om de orde te herstellen. Zo kwam Vishnu eens naar beneden als
everzwijn, toen een waterdemon de aarde in de oceaan had
ondergedompeld. Als everzwijn woelde Vishnu de aarde met zijn snuit omhoog
Vishnu zelf is te herkennen 
aan de kroon op het hoofd en het ruitvormige
sieraad op de borst. Vishnu zit meestal op het mythische wezen Garoeda, dat
half mens, half adelaar is. Vishnu heeft vier armen, waarmee hij
zijn attributen vasthoudt; een schelp, een lotusbloem, een discus en een knuppel. De trompetschelp wordt gebruikt om geesten uit te
drijven en natuurrampen te voorkomen. De lotus staat symbool voor welvaart,
zuiverheid en verlichting.
De discus symboliseert het eeuwige leven en de knuppel laat zien dat
Vishnu ook een echte krijger is. Zijn huidskleur
is blauw. Vishnu
heeft een aantal
vrouwen, waarvan Lakshmi
de belangrijkste is. Sommigen geloven dat Vishnu tien keer zal
reïncarneren om op verschillende tijden de wereld van de ondergang te redden.
Een van zijn (reïncarnaties) is Krishna, een andere bekende avatar is
Boeddha.
Shiva
Shiva is een
god van tegenstellingen, want
volgens verhalen kan
hij zowel leven
vernietigen als scheppen.
Daarom wordt hij
ook gezien als
de god van
kringloop en wedergeboorten. Sommige
hindoes denken dat hij
de taak heeft
de wereld te
vernietigen aan het
einde der tijden.
Hij heeft een
derde oog op
zijn voorhoofd waaruit
vuur kan komen. Zijn gevlochten
haren laten zien dat er samenhang is tussen het fysieke, mentale en spirituele.
Het een kan niet zonder het ander, net als de aparte lokken haar een vlecht
maken. Uit zijn haar ontspringt ook de rivier de Ganges, de belangrijkste
rivier voor de hindoes. Deze rivier staat voor reiniging, het wegspoelen van
negatieve dingen. Verder heeft hij een maansikkel op zijn hoofd, wat voor (het
beleven van) plezier en geluk staat. De as waarmee zijn lichaam bedekt is, laat
zien dat uiteindelijk alle materie in dit leven niks voorstelt. Het is
uiteindelijk alleen maar as. De keel van Shiva is blauw, omdat hij ooit gif
gedronken heeft. Shiva houdt zijn hand recht voor zich, zodat hij iedereen die
voor hem staat kan zegenen. Verder draagt hij onder andere een drietand, die de
drie levensenergieën symboliseert. Het laat zien dat iedereen kan creëren,
onderhouden en vernietigen (of veranderen). De witte stier Nandi is zijn
vervoersmiddel.
Opdrachten:
6. De
Trimurti: Brahma – Shiva - Vishnu
Van de docent krijg
je één god aangewezen, die je met behulp van onderstaande checklist zou kunnen
uitleggen aan de rest van de klas. Je maakt een poster van die god, waar de
volgende dingen op moeten staan:
Groepsopdracht van maximaal vier personen.
Laat zien hoe de god eruit ziet.
Laat zien welke attributen hij in zijn handen
heeft en wat deze betekenen.
Zoek een (kort) verhaal dat hoort bij deze
god.
Leg uit wat deze god betekent voor het Hindoeïsme.