1. Drie basiskeuzes, drie ethische theorieën:
GEVOLG van de handeling centraal
Ø Utilisme [ paragraaf: 4.1]
HANDELING zelf centraal
Ø Plichtsethiek [paragraaf: 4.2]
PERSOON centraal
Ø Deugdenethiek
2. Utilisme
Utilisme is een theorie die behoort tot de gevolgenethiek.
Utilisme stelt dat die handeling die het grootste nut (geluk) oplevert voor de grootste groep mensen de goede menswaardige handeling is.
3. Casus : Protocol bij schaarste
De IC in een ziekenhuis ligt voor Covid19 helemaal vol op één bed na. De arts heeft twee patiënten, een man van 70 jaar en een 20 jaar, die allebei zwaar ziek zijn door Covid19. Alleen op de IC hebben ze een kans van overleven. Wie moet de arts kiezen, aan wie moet hij het IC bed geven?
Voer op bovenstaande casus het onderstaande ethische stappenplan uit:
1) Wat is de casus (zoveel mogelijk feiten)
2) Welke optieken spelen een rol?
3) Welke belanghebbenden spelen een rol?
4) Welke waarden spelen er voor deze belanghebbenden?
5) Welke normen horen in deze casus bij deze waarden?
6) Wat is het ethisch dilemma voor degene die moet kiezen?
7) Wat kunnen we besluiten op grond van welke argumenten?
4. Kritische vragen bij het Utilisme:
Een minderheid kan ongelukkig worden van een “goed” utilistisch besluit
Ø Bij een klassenuitje naar het golfslagzwembad zijn 2 van de 30 leerlingen erg ongelukkig omdat ze helemaal niet het water in mogen in verband met een open Er moet een keuze gemaakt worden hoe te handelen om het menselijk goede en rechtvaardige te bereiken,
Ø en bij deze keuze zijn twee of meer waarden die tot de moraal van de betrokkenen behoren met elkaar in conflict.
Ø Er is een geen andere uitweg, er is geen andere acceptabele derde mogelijkheid.
Ø Kiezen voor de ene waarde, betekent onvermijdelijk niet kunnen kiezen voor de andere waarde;
Ø Door te kiezen voor wat jij goed en rechtvaardig vindt, doe je tegelijkertijd ook iets wat je niet goed en rechtvaardig vindt.
Ø wond.
Het doel heiligt de middelen.
Ø Mag je een “slecht” middel gebruiken om een “goed” doel te realiseren?
5. Moreel dilemma:
Er moet een keuze gemaakt worden hoe te handelen om het menselijk goede en rechtvaardige te bereiken,
en bij deze keuze zijn twee of meer waarden die tot de moraal van de betrokkenen behoren met elkaar in conflict.
Er is een geen andere uitweg, er is geen andere acceptabele derde mogelijkheid.
Kiezen voor de ene waarde, betekent onvermijdelijk niet kunnen kiezen voor de andere waarde;
Door te kiezen voor wat jij goed en rechtvaardig vindt, doe je tegelijkertijd ook iets wat je niet goed en rechtvaardig vindt.