Inleiding maatschappijleer 1
Inleiding maatschappijleer 2
Inleiding maatschappijleer 3
Rechtstaat 1
Rechtstaat 2
Rechtstaat 3
Rechtstaat 4

INLEIDING MAATSCHAPPIJLEER: 2010-2011

Het zal jullie niet ontgaan zijn dat er veel anders is in de bovenbouw.
Maatschappijleer is voor jullie een nieuw vak. Het is dan ook niet meer dan logisch dat we beginnen met uit te leggen wat het vak inhoudt. Via allerlei werkvormen, (zowel thuis als in de les, individueel of in een groep), zul je op een hopelijk leuke manier nieuwe kennis en vaardigheden opdoen.
Belangrijk is dat de positie van het vak maatschappijleer in de vernieuwde tweede fase veranderd is. Was voorheen maatschappijleer een vak dat 'alleen' meetelde voor de overgang naar het eindexamenjaar nu is het een schoolexamenvak. Samen met levensbeschouwing en het profielwerkstuk (en ANW op VWO) krijg je op je eindlijst een zogenaamd combinatiecijfer. Hoe dat precies werkt zal in de les worden toegelicht.
Dit betekent dat het cijfer dat je dit jaar voor maatschappijleer haalt, meetelt voor de eindlijst die je krijgt na het behalen van het eindexamen. Anders gezegd: of je wel of niet slaagt voor je eindexamen hangt mede af van het cijfer dat je haalt voor maatschappijleer. Voor een klein stukje rond je dus al dit jaar het eindexamen af. Als je dit jaar overgaat, krijg je het volgende schooljaar geen maatschappijleer meer. Overigens telt maatschappijleer net als de meeste andere vakken gewoon mee voor de overgang naar de vijfde klas. Je kunt dus ook compensatiepunten bij maatschappijleer halen om over te gaan naar 5 havo en 5 vwo (bij vwo geld dat in combinatie met andere vakken).

Een les maatschappijleer

Een gemiddelde les zal er als volgt uitzien:

  • introductie door de leraar met daarin het doel van de les. ( paar minuten)
  • Instructie en uitleg van de stof. (Maximaal 15 minuten)
  • Uitleg over de taak die je moet gaan doen (paar minuten)
  • Werken aan de taak (+/- 25 min). Leraar begeleid.

* Afronden en opgeven geven van huiswerk

Dit betekent dat er zowel thuis als in de klas gewerkt moet worden!

Het programma

Wellicht heb je enig idee over wat maatschappijleer inhoudt. Misschien heb je verhalen gehoord van oudere boers of zussen, je vader of moeder of anderen. Het blijkt dat er over het vak maatschappijleer nogal eens misverstanden en foute denkbeelden bestaan. Vandaar dat we ons eerst gaan verdiepen in de vraag Wat is maatschappijleer? Als je dit onderdeel goed volgt moet het niet moeilijk zijn om bijvoorbeeld een vraagstelling voor maatschappijleer te maken die je kunt gebruiken voor een (profiel)werkstuk. Je zult merken dat het bij maatschappijleer heel goed mogelijk is je eigen mening naar voren te brengen. Het zou wel fijn zijn als je standpunten weet te onderbouwen met argumenten.
In principe kan alles wat in het nieuws komt bij maatschappijleer besproken worden. Om niet te blijven hangen bij de dagelijkse actualiteit zijn er een viertal thema's uitgewerkt. Dat zijn:

  • Rechtsstaat
  • Parlementaire democratie
  • Pluriforme samenleving
  • Verzorgingsstaat

We leven in een samenleving die steeds ingewikkelder en drukker wordt. De stroom van informatie wordt alsmaar groter. De rol van radio, tv, krant en, niet te vergeten, de computer kan moeilijk overschat worden. Hoe je enige structuur en ordening kunt aanbrengen in deze brei aan informatie, kan bij maatschappijleer geleerd worden.

Een paar voorbeelden:de hoogte van de studiebeurs, de veranderingen in de Tweede Fase, de hoogte van belastingen en uitkeringen, de hoogte van het minimum jeugdloon, het brommerrijbewijs: allemaal zaken die door 'de politiek' worden bepaald.

Over Moslims en de multiculturele samenleving is de afgelopen jaren veel te doen geweest. Denk eens aan de uitspraken dit Geert Wilders hierover gedaan heeft. Bij het Thema 'Pluriforme samenleving' zal het zeker aan bod komen. Een ander belangrijk vraagstuk is de vergrijzing. Kunnen we met zijn allen nog wel het hoge niveau van de uitkeringen in Nederland handhaven? Bij de 'Verzorgingsstaat' zullen we het hier over hebben.

Over deze thema's krijg je 4 grote schoolexamens.

Verder krijgen jullie dit jaar vier praktische opdrachten.(P.O). De grootste opdracht zal in samenwerking met de sectie Nederlands gebeuren: discussie!
In het totaal krijg je dit jaar dus acht cijfers. Twee per periode. Op basis van deze cijfers krijg je een eindcijfer voor maatschappijleer. Hoe zwaar elk onderdeel meeweegt komt in de toetswijzers te staan. Op je rapport komt het voortschrijdende gemiddelde te staan.
In de toetswijzer (krijg je nog) kun je zien in welke week welke toetsen worden afgenomen en wat hun gewicht is voor de bepaling van het rapportcijfer en het eindcijfer.

De methode die jullie gebruiken heeft ook een site. Op die site tref je oefeningen aan die je kunnen voorbereiden op het schoolexamen. Bovendien kun je via de site soms digitale opdrachten maken die in het werkboek staan.
Voor havo---www.themashavo.nl---(gebr.naam)havo---(wachtwoord) essener2012
Voor vwo---www.themasvwo.nl---(gebr.naam0 vwo---(wachtwoord) essener2012)

Tot slot,
De afgelopen jaren wordt er in de samenleving steeds meer aandacht besteed aan wat we waarden en normen noemen. Zo vinden we het belangrijk dat we respect voor elkaar tonen en dat we ook een eigen verantwoordelijkheid hebben en niet alles afschuiven op 'de overheid' en de anderen. Misbruik maken van sociale voorzieningen en het asielrecht kan terecht op weinig begrip rekenen. Wellicht dat we in Nederland wat te tolerant zijn geweest. We moeten er echter voor uitkijken dat de slinger niet te ver doorslaat naar de andere kant: intolerantie.
In de lessen maatschappijleer komt het onderwerp waarden en normen eveneens aan de orde. Ik wil nu al een aantal normen voor de lessen maatschappijleer aangeven. Niet om schoolmeesterachtig te zijn, maar om duidelijk te zijn. Je mag het van mij ook afspraken of regels noemen.

De tien geboden bij maatschappijleer

  1. Zorg dat je alle spullen altijd bij je hebt. Alle spullen zijn: lesboek, werkboek en een snelhechter met lijntjespapier. De snelhechter kun je ook van mij krijgen zolang de voorraad strekt. Geen schrift. Wanneer je iets vergeten bent meld je dat even in het begin van de les aan mij. Niet zeggen dat de spullen nog in het kluisje liggen en of je die mag gaan halen!
  2. Huiswerk wordt gemaakt. De docent controleert dat.
  3. Heb je drie keer de spullen niet bij je of het huiswerk niet gemaakt, dan wordt je administratief verwijderd. Three strike and you're out
  4. In het werkboek mag wel geschreven worden.
  5. Als je in de les opdrachten moet maken werk je aan maatschappijleer, niet aan andere vakken. (Tenzij je klaar bent met de opdracht.)
  6. Als iemand anders het woord heeft luister je daar naar. Je gaat daar in ieder geval niet doorheen praten. De leraar zal er op toezien dat iedereen die iets wil zeggen daarvoor de gelegenheid krijgt.
  7. Kom met goede zin naar de les.
  8. Wederzijds respect voor elkaar (leerling - leraar en omgekeerd) vind ik heel wezenlijk.
  9. Als je er voor open staat kun je veel leren: van elkaar en door de lessen maatschappijleer.
  10. Maatschappijleer is samen met levensbeschouwing het belangrijkste schoolvak.

J. Wijers en L. den Breejen, docenten maatschappijleer in het schooljaar 2011-2012